آشنایی با اصطلاحات ارتینگ
ارتینگ به معنای اتصال سیستم های برقی به زمین است. این کار باعث می شود که در صورت بروز مشکلی مانند اتصال کوتاه یا نوسانات برق، جریان اضافی برق به زمین هدایت شود، بدین ترتیب از آسیب دیدن وسایل الکتریکی و حتی برق گرفتگی انسان ها جلوگیری گردد. در واقع هدف از ارتینگ این است که ایمنی سیستم های برقی را تضمین کند و از خطرات جلوگیری نماید.
دستگاه ارت الکتریکی یک سیستم بسیار مهم و ضروری برای ایمنی به حساب می آید. وقتی سیستم ارتینگ به درستی عمل کند، در مواقع اضطراری مانند اتصال کوتاه، جریان برق به جای اینکه به افراد آسیب رساند، به زمین منتقل می شود. بدین ترتیب خطر برق گرفتگی یا حتی آتش سوزی کاهش پیدا می کند. همچنین ارتینگ کمک می کند که تجهیزات برقی نیز از نوسانات برق در امان بمانند و آسیب نبینند. با این کار عمر وسایل برقی بیشتر می شود.
هدف این مقاله این است که با اصطلاحات مربوط به ارتینگ آشنا شوید و بدانید این اصطلاحات در عمل چه کاربردی دارند.
اصطلاحات پایه ارتینگ
- ارت یا زمین: زمین به عنوان یک رسانای طبیعی در سیستم های ارتینگ عمل می کند و جریان اضافی برق را به خود جذب می کند. این اتصال به زمین به ایمنی افراد و تجهیزات کمک می کند و از خطرات برق گرفتگی جلوگیری می کند.
- الکترود زمین: الکترود زمین، قسمت اصلی سیستم ارتینگ است که برای هدایت جریان برق اضافی به زمین استفاده می شود. این الکترود معمولاً به صورت میله یا صفحه درون زمین قرار می گیرد تا جریان برق را به زمین منتقل کند.
- هادی زمین یا هادی ارت: هادی زمین یا هادی ارت، سیمی است که اجزای مختلف سیستم برقی را به الکترود زمین متصل می کند. این هادی وظیفه دارد جریان اضافی برق را از سیستم به زمین منتقل کند و باید از مواد با رسانایی بالا ساخته شود.
- مقاومت الکترود زمین: مقاومت الکترود زمین به میزان مقاومت الکتریکی که الکترود در برابر جریان برق از خود نشان می دهد، گفته می شود. هرچه این مقاومت کمتر باشد، هدایت جریان اضافی به زمین سریع تر و بدون مشکل انجام می شود.
| مورد | خلاصه |
|---|---|
| زمین | زمین به عنوان رسانای طبیعی جریان اضافی برق را جذب و ایمنی افراد و تجهیزات را تامین می‌کند. |
| الکترود زمین | الکترود زمین به هدایت جریان برق اضافی به زمین از طریق میله یا صفحه درون زمین کمک می‌کند. |
| هادی زمین | هادی زمین سیمی است که اجزای سیستم را به الکترود زمین متصل کرده و جریان اضافی برق را به زمین منتقل می‌کند. |
| مقاومت الکترود زمین | مقاومت الکترود زمین به میزان مقاومت در برابر جریان برق اشاره دارد و هرچه کمتر باشد، هدایت بهتری به زمین دارد. |
پیشنهاد مطالعه: جنس خاک و تأثیر آن بر هدایت الکتریکی
انواع روش‌های اتصال الکترود به زمین
الکترودهای زمین مستقل: الکترودهای زمین مستقل به نوعی از الکترودها گفته می شود که به طور مستقل از سایر سیستم ها و تجهیزات به زمین متصل می شوند. این نوع الکترودها معمولا برای جلوگیری از تداخل سیگنال ها و تضمین ایمنی بیشتر در سیستم های حساس استفاده می شوند. عملکرد این الکترودها به گونه ای است که می توانند به طور جداگانه جریان برق اضافی را به زمین منتقل کنند.
الکترودهای زمین مشترک: الکترودهای زمین مشترک به الکترودهایی گفته می شود که برای سیستم های مختلف در یک محل به طور مشترک استفاده می شوند. این نوع الکترودها به چندین سیستم برقی متصل شده و جریان اضافی همه آن ها را به زمین منتقل می کنند. این روش معمولاً در ساختمان های بزرگ و یا مجموعه های صنعتی برای کاهش هزینه ها استفاده می شود، اما نیازمند دقت بالاتری در طراحی و نصب دارد.
انواع الکترودهای ارتینگ
در سیستم های ارتینگ، انواع مختلفی از الکترودها استفاده می شود. برخی از رایج ترین انواع عبارتند از:
- صفحه مسی: صفحات مسی به دلیل رسانایی بالا و مقاومت پایین در برابر خوردگی در الکترودهای زمین بسیار محبوب هستند.
- میله ای: الکترودهای میله ای معمولاً از جنس فولاد با پوشش مسی ساخته می شوند و در زمین های سنگی یا سخت به خوبی عمل می کنند.
- تسمه ای: تسمه های مسی یا فولادی به شکل تسمه های پهن و طویل هستند که به طور افقی در زمین قرار می گیرند و معمولاً در پروژه های صنعتی بزرگ کاربرد دارند.
- انواع دیگر: در برخی موارد از الکترودهای با جنس های خاص مانند آلومینیوم یا گرافیت نیز استفاده می شود که بسته به نیاز و شرایط محیطی انتخاب می گردند.
مفاهیم و اجزای سیستم ارتینگ
هادی حفاظتی: سیمی که برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود و جریان اضافی را به زمین هدایت می‌کند تا خطر برق‌گرفتگی کاهش پیدا کند.
بخش های رسانای در معرض تماس: قسمت هایی از تجهیزات که ممکن است در صورت بروز خطا برق دار شوند و باید به زمین وصل شوند تا خطر برق گرفتگی کم شود.
ترمینال اصلی زمین: محل اصلی اتصال همه سیم های زمین به هم. این نقطه مهم است چون جریان اضافی را به زمین هدایت می کند و ایمنی سیستم را حفظ می کند.
پیشنهاد مطالعه: سیستم ارتینگ در ارتفاعات
سیستم های ارتینگ و حفاظت از سیستم های الکتریکی
سیستم ارتینگ مرکزی: در این سیستم همه تجهیزات و دستگاه ها به یک نقطه مرکزی وصل می شوند که به زمین متصل است. این سیستم معمولاً در ساختمان های بزرگ استفاده می شود تا ایمنی بیشتری ایجاد کند.
سیستم ارتینگ جداگانه: در این سیستم هر دستگاه یا تجهیزات به طور جداگانه به زمین متصل می شود. این سیستم در مواقعی که نیاز به حفاظت مجزا برای هر دستگاه است، کاربرد دارد.
همبندی: همبندی به معنی اتصال قسمت های مختلف سیستم به هم است تا اختلاف پتانسیل بین آنها برطرف شود. این کار از بروز مشکلات جدی مانند برق گرفتگی جلوگیری می کند.
اصطلاحات مربوط به صاعقه
اصطلاح جرقه صاعقه به زمین، به تخلیه الکتریکی از ابر به زمین گفته می شود که باعث ایجاد جرقه ای شدید و نورانی می شود.
انواع جرقه صاعقه
- جرقه پایین رو: جرقه ای است که از ابر به سمت زمین حرکت می کند.
- جرقه بالا‌رو: جرقه ای است که از زمین به سمت ابر می رود. هر دو نوع ویژگی های خاص خود را دارند.
- ضربه صاعقه: ضربه صاعقه به لحظه ای گفته می شود که صاعقه به سطح زمین برخورد کرده و جریان الکتریکی بسیار قوی را تولید می کند. این جریان می تواند آسیب های زیادی به سیستم های الکتریکی و تجهیزات وارد کند.
- پیشانی موج جریان ضربه: این اصطلاح به اولین قسمت از موج الکتریکی ضربه‌ای گفته می شود که به سرعت از منبع تخلیه الکتریکی حرکت می کند و درک آن برای پیش بینی رفتار جریان های ضربه ای مهم است.
آزمون ها و استانداردها در سیستم های ارتینگ
- آزمون های مقاومت الکترود: این آزمون ها برای اندازه گیری میزان مقاومت الکترودهای زمین به کار می روند. هدف از این آزمون ها اطمینان از اتصال صحیح و کاهش خطرات ناشی از مقاومت بالا در سیستم های ارتینگ است.
- استانداردهای جهانی ارتینگ: استانداردهای بین المللی ارتینگ شامل مجموعه قوانینی هستند که برای طراحی و اجرای سیستم های ارتینگ در سطوح مختلف استفاده می شوند. این استانداردها کمک می کنند تا سیستم های ارتینگ با ایمنی و کارایی بالا نصب شوند و تطابق آن ها با شرایط مختلف در کشورها تضمین شود.
- سیستم های حفاظتی در برابر صاعقه: این سیستم ها به منظور حفاظت از ساختمان ها و تجهیزات در برابر اثرات صاعقه طراحی شده اند. سیستم های حفاظتی شامل المان هایی مانند میله های صاعقه، هادی ها و ترمینال ها هستند که به جذب و هدایت انرژی صاعقه به زمین کمک می کنند تا از آسیب های احتمالی جلوگیری شود.
پیشنهاد مطالعه: کاربرد ارت الکتریکی در آسانسور و پله برقی
و در پایان
اصطلاحات ارتینگ در سیستم های الکتریکی برای تأمین ایمنی و عملکرد صحیح تجهیزات بسیار مهم هستند. شناخت دقیق این اصطلاحات و کاربرد صحیح آن ها در طراحی و نصب سیستم های ارتینگ ضروری است.
سیستم های ارتینگ نه تنها برای عملکرد بدون مشکل تجهیزات الکتریکی اهمیت دارند، بلکه برای حفاظت از جان افراد در برابر خطرات برق گرفتگی و صدمات ناشی از نوسانات برق نیز حیاتی هستند. این سیستم ها به ایجاد یک محیط امن در برابر خطرات الکتریکی کمک می کنند.
برای بهبود سیستم های ارتینگ، توصیه می شود که به استانداردهای جهانی ارتینگ توجه بیشتری شود و از تجهیزات با کیفیت و روش های علمی برای نصب و آزمایش سیستم ها استفاده گردد. همچنین آموزش های تخصصی برای کسانی که در زمینه نصب و نگهداری سیستم های ارتینگ فعالیت می کنند، ضروری است.
بدون دیدگاه