اشتباهات رایج تأمین ارت در تجهیزات برقی

اشتباهات رایج در تامین ارت تجهیزات برقی

جهت تأمین ارت نباید سیم ارت را به هیچ عنوان به لوله آب یا گاز وصل کرد. اگر سیم ارت به لوله آب وصل شود ممکن است دچار اتصالی و باعث برق دار شدن بدنه تجهیز شود.
سیم ارت در بیشتر دستگاه‌ های الکتریکی وجود دارد که باید به شبکه ارت و یا سیستم EDS متصل شوند. بیشترین سوالی که در چنین مواقعی مطرح می شود این است که سیم ارت را به کجا وصل کنیم که در این مقاله ما توضیح داده ایم که این روش ها همگی خطرناک و چالش برانگیز هستند و سیستم EDS بهترین جایگزین است. 
اولین مسئله که باید مورد بررسی قرار گیرد ارت ساختمان می‌باشد.
متاسفانه اکثر ساختمان ‌های قدیمی در کشور فاقد سیستم ارت می‌باشد و این عمده ترین مشکلی هست که باعث ایجاد گزش برق در بدنه فلزی تجهیزات و یا سوختگی وسایل برقی می شود. زمانی که ساختمان فاقد ارت باشد نویز یا همان برق اضافه وارد بدنه دستگاه می‌شود. با دست زدن به بدنه دستگاه شاهد گزارش برق (گاهی کم گاهی زیاد) هستیم. گاهی اوقات هم ساختمان مجهز به سیستم ارت می‌باشد.
اما پریزهای برق فاقد شیار ارت می باشند.

در ساختمان هایی که مجهز به سیستم ارت هستند برق اضافی به‌ جای انتقال به دستگاه، از طریق ارتی که روی پریز تعبیه شده به چاه ارت انتقال می یابد. اما باید به این مورد توجه داشت که ساختمان باید مجهز به سیستم ارت باشد و پریز به خوبی به این سیستم وصل شده باشد.
گاهی هم ساختمان ارت دارد پریز هم متناسب است اما باز گزش برق وجود دارد.
سوال این است، آیا محافظ یا سیم سیاری که سر راه دستگاه قرار گرفته هم دارای سیستم ارت می‌باشد؟
به عکس زیر توجه فرمایید:

به این نکته توجه داشته باشید که برای انتقال ارت حتما باید رابط شما و پریز منزل نیز دارای سیم ارت باشد.

سیم ارت و اتصال بدنه به لوله کشی ساختمان

برخی از افراد با نداشتن اطلاع کافی اقدام به وصل کردن یک طرف سیم به بدنه دستگاه و یک طرف دیگر سیم به لوله کشی ساختمان می‌کنند.
هر چند این عمل باعث از بین رفتن ظاهری مشکل گزش برق می‌شود اما خطراتی نیز در پی خواهد داشت و از نظر استاندارد کاملا غلط می‌باشد و گاهی ممکن است تمام لوله کشی ساختمان دارای برق گردد.

برق دار شدن بدنه تجهیزات آشپز خانه از قبیل یخچال، ماشین ظرفشویی، لباس شویی و غیره

برق داشتن بدنه تجهیزات آشپزخانه یکی از آزار دهنده ترین مشکلاتی است که استفاده کاربران را از این دستگاه ها با مشکل روبه رو می کند.
علاوه بر پایین آوردن عمر و عملکرد آن تجهیز احتمال تهدید جانی برای مصرف کننده های این گونه تجهیزات را دارد.
مهمترین نکته در استفاده از دستگاه ها و تجهیزات برقی اعم از خانگی یا صنعتی جهت ایمنی و بالا بردن طول عمر دستگاه ها و حفاظت کاربر از احتمال برق گرفتگی استفاده از سیستم ارتینگ مناسب می باشد.

پیشنهاد مطالعه: آشنایی با اصطلاحات ارتینگ

خرابی سیم کشی دستگاه ها

بعضی مواقع، دلیل برق دار شدن بدنه دستگاه، خرابی سیم کشی داخلی و نشت فاز روی بدنه می باشد.
خرابی سیم‌ ها به معنی پوسیده، پارگی، آسیب دیدگی و به طور کلی از بین رفتن روکش سیم به هر دلیلی می باشد.
این امر موجب نشت فاز از سیم به بدنه می شود که در این صورت باید توسط تکنسین مربوطه سیم‌کشی دستگاه بررسی شود. با تایید معیوب بودن، تعویض یا ترمیم گردد.

معیوب بودن پریز برقی که تجهیز به آن متصل است

در بعضی از مواقع علت برق‌دار شدن تجهیز، استفاده از پریز مشکل دار و غیر استاندارد می باشد. بدین منظور باید پریز بررسی و از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود. اگر پریز خراب باشد، نسبت به تعویض آن اقدام تا مشکل برطرف شود.

آسیب دوشاخه دستگاه

عامل دیگر که باعث برق‌دار شدن بدنه دستگاه می شود استفاده از دوشاخه معیوب، زنگ زده و یا اتصال غیر اصولی سیم به دوشاخه می باشد که باعث برق داشتن بدنه دستگاه خواهد شد. در این حالت برای حذف این مشکل باید دو‌شاخه و سیم آن تعویض شود.

نقض هیتر در دستگاه های دارای سیستم گرم کننده

هیتر جهت گرم کردن آب در بعضی از تجهیزات آشپزخانه مانند ماشین ظرف شویی، مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی از مواقع ممکن است دچار اختلال و باعث بروز این مشکل شود. از مجموع علت‌های خرابی آن برخورد هیتر با آب و یا پوسیده شدن هیتر پس از مدت طولانی استفاده از آن است که با تعویض هیتر می‌توان مشکل را برطرف کرد.

از کار افتادگی موتور در دستگاه های دارای موتور 

موتور یکی از اجزای اصلی‌ قطعات در بیشتر دستگاه ها مانند ماشین لباسشویی، می باشد که در صورت خرابی موتور، باعث به وجود آمدن مشکلاتی از قبیل برق داشتن بدنه دستگاه می شود. نشت فاز از موتور به بدنه معمولا به دلیل نیم سوز شدن موتور دستگاه می باشد که ممکن است کاربر را در صورت تماس با بدنه دچار آسیب جدی نماید. در این صورت پیشنهاد می گردد از کارشناس مربوطه کمک گرفته شود.

نشتی آب

به دلیل نوع ساختار تجهیزات و دستگاه های مورد استفاده در آشپزخانه که معمولا به ورودی آب متصل هستند، در صورت عدم سرویس به موقع و استفاده طولانی مدت از این دستگاه ها، احتمال نشتی آب در این گونه تجهیزات وجود دارد. در زمانی نشتی و برخورد آب با سیم‌ها، اتصالات برقی و غیره در صورت نفوذ رطوبت به داخل آنها به دلیل رسانا بودن آب، دچار اتصالی و یا برق داشتن بدنه دستگاه خواهد شد.

اتصالی در اتصالات و سیم های داخلی دستگاه

در بعضی از موارد درست انجام نشدن اتصالات و یا اتصال اشتباه سیم ها در داخل دستگاه باعث برق دار شدن بدنه دستگاه می شود. هنگام بروز این اتفاق احتمال اتصالی قسمت‌های داخلی دستگاه مانند بردها، قطعات الکتریکی و الکترونیکی، سیم کشی و اتصالات آن وجود دارد و همین امر سبب برق داشتن بدنه خواهد شد.

رفع مشکل برق دار بودن لوازم آشپزخانه

1. تعویض دوشاخه مشکل دار
2. اتصال سیم ارت یا گراند ماشین ظرفشویی
3. تعمیر پریز برق مشکل دار
4. تبادل هیتر در صورت خرابی.
5. عوض کردن سیم کشی در صورت پوسیدگی و خرابی آنها.

سیستم EDS، با سرعت عملکرد بسیار بالا و مکانیزم عملکردی خاصی، می تواند در حفاظت از اتصال بدنه یا خطای زمین در موتورهای الکتریکی و ترانس های برق بسیار مفید واقع شود.
همین ویژگی سیستم EDS (ارت الکتریکی)، از بروز انفجار یا اتصالات شدید الکتریکی با سرعت بالا حفاظت نموده، برق را قطع نماید.
لازم به ذکر است سیستم EDS(ارت الکتریکی)، بصورت سری با مصرف کننده نصب می شود.

پیشنهاد ویژه: خرید دستگاه UPS 

چگونه تشخیص دهیم سیستم ارت به درستی کار می ‌کند؟

تشخیص درست کار کردن سیستم ارت برای ایمنی دستگاه های برقی خیلی مهم است. برای این کار یکی از روش های ساده استفاده از دستگاه تستر ارت است. این دستگاه می تواند مقاومت زمین را اندازه گیری کند و اگر مقاومت کمتر از ۵ اهم باشد، یعنی سیستم ارت به درستی کار می کند. برای مثال فرض کنید در خانه یک یخچال دارید. اگر سیستم ارت به درستی کار نکند، ممکن است وقتی دستتان به بدنه یخچال می خورد، برق ضعیفی حس کنید. اما با استفاده از دستگاه تستر ارت می توانید مطمئن شوید که سیستم ارت به درستی کار می کند و هیچ خطر برق گرفتگی وجود ندارد.

علاوه بر این بررسی سیم کشی و اتصالات سیستم ارت هم خیلی مهم است. اگر سیم ها خراب یا قطع شده باشند، نشان می دهد که سیستم مشکلی دارد. مثلا اگر در آشپزخانه دستگاه هایی مثل یخچال یا ماشین لباسشویی دارید، سیم ارت این دستگاه ها باید به درستی وصل شده باشد. در غیر این صورت ممکن است وقتی دستتان به بدنه دستگاه می خورد، احساس برق گرفتگی کنید. این یعنی سیستم ارت دستگاه درست کار نمی کند.

استفاده از مولتی متر یکی دیگر از روش ها برای بررسی است. شما می توانید با این دستگاه، ولتاژ بدنه دستگاه ها را اندازه گیری کنید. اگر بدنه دستگاه برق داشته باشد، سیستم ارت مشکل دارد. مثلا اگر مولتی متر نشان بدهد که بدنه یخچال یا ماشین ظرفشویی برق دارد، این یعنی سیستم ارت درست کار نمی کند و باید مشکل را حل کنید.

همچنین پریزهایی که از آن ها استفاده می کنید باید شیار ارت داشته باشند و این شیار باید به درستی به سیستم ارت ساختمان متصل باشد. مثلا اگر پریز آشپزخانه شیار ارت نداشته باشد، حتی اگر سیستم ارت ساختمان سالم باشد، باز هم ممکن است بدنه دستگاه ها برق داشته باشد.

تأثیر نصب نادرست سیم ارت بر ایمنی ساختمان و تجهیزات

نصب نادرست سیم ارت می تواند خطرات جدی برای ایمنی ساختمان و دستگاه های الکتریکی ایجاد کند. سیم ارت وظیفه دارد که برق اضافی یا جریان های ناخواسته را به زمین منتقل کند تا از برق گرفتگی یا آتش سوزی جلوگیری شود. حالا اگر این سیم به درستی نصب نشود، سیستم ارت نمی تواند کار خود را به درستی انجام دهد و این یعنی ممکن است خطراتی برای افراد و دستگاه ها به وجود بیاید.
برای مثال اگر سیم ارت به درستی به بدنه دستگاه هایی مثل یخچال یا ماشین ظرفشویی وصل نباشد، برق اضافی به بدنه این دستگاه ها منتقل می شود. حالا تصور کنید شما در حال برداشتن یک ظرف از یخچال هستید و دستتان به بدنه یخچال می خورد. در این صورت ممکن است دچار برق گرفتگی شوید. این موضوع می تواند برای هر کسی که از دستگاه استفاده می کند خطرناک باشد. همین اتفاق در دستگاه هایی مانند ماشین لباسشویی هم ممکن است بیفتد.

یکی دیگر از مشکلات نصب نادرست سیم ارت این است که ممکن است دستگاه های برقی خراب شوند. وقتی سیم ارت به درستی وصل نشود، برق اضافی به دستگاه می رسد و ممکن است مدارهای داخلی دستگاه بسوزد. مثلا ممکن است دستگاه مایکروویو شما به دلیل نصب نادرست سیم ارت آسیب ببیند و دیگر کار نکند یا حتی از کار بیفتد.
نصب نادرست سیم ارت همچنین می تواند باعث آتش سوزی در ساختمان شود. فرض کنید سیم ارت به درستی به زمین وصل نشده باشد. در این صورت برق اضافی در مدارهای برق ساختمان باقی می ماند و این ممکن است باعث گرمای زیاد یا جرقه های الکتریکی شود که در نهایت به آتش سوزی منجر می شود.

پیشنهاد خرید: خرید دستگاه استابلایزر

نقش استانداردهای بین‌المللی در طراحی و اجرای سیستم ارت

استانداردهای بین المللی در طراحی و اجرای سیستم ارت نقش بسیار مهمی دارند زیرا این استانداردها اطمینان می دهند که سیستم های الکتریکی به درستی و به صورت ایمن عمل کنند. سیستم ارت به عنوان یکی از بخش های مهم برای جلوگیری از خطرات ناشی از برق گرفتگی و آتش سوزی شناخته می شود و رعایت استانداردهای بین المللی کمک می کند تا این سیستم ها به بهترین شکل طراحی و نصب شوند.

یکی از استانداردهای مهم در این زمینه، استاندارد IEC (کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک) است که دستورالعمل های دقیقی برای طراحی و نصب سیستم های ارت در ساختمان ها و تجهیزات ارائه می دهد. این استانداردها شامل نحوه اتصال سیم ارت، انتخاب مواد مناسب برای سیم ها و اتصالات و همچنین روش های تست و ارزیابی عملکرد سیستم ارت هستند. با رعایت این استانداردها سیستم ارت در برابر خطرات مانند رعد و برق، نوسانات الکتریکی و بارهای اضافی مقاوم خواهد بود.
به طور مثال فرض کنید در یک ساختمان، سیستم ارت طبق استانداردهای بین المللی طراحی نشده باشد. در این صورت خطرات جدی ممکن است رخ دهد. مثلا اگر سیم ارت به درستی به زمین وصل نشده باشد، برق اضافی در بدنه دستگاه ها جمع می شود و ممکن است افراد با لمس کردن آن ها دچار برق گرفتگی شوند. این مشکلات می توانند با رعایت استانداردهای بین المللی به طور چشمگیری کاهش پیدا کنند.

علاوه بر این استانداردهای بین المللی برای تضمین ایمنی افراد و دستگاه ها، تست های دقیق و دوره ای را برای سیستم ارت پیشنهاد می کنند. این تست ها کمک می کنند تا از عملکرد صحیح سیستم ارت اطمینان حاصل شود و در صورت نیاز اصلاحات لازم انجام شود.